ارزیابی قابلیّت‌ ژئومورفوسایت‌های ناحیه‌ی مرنجاب در توسعه‌ی گردشگری از طریق مقایسه‌ی مدل‌های ژئومورفوتوریستی

ژئومورفوتوریسم ازحوزه‌های مطالعات علوم‌زمین و مطالعات گردشگری است؛ که بر شناخت ژئومورفوسایت‌ها یا چشم‌اندازهای ویژه‌ی ژئومورفولوژی تاکید دارد. این حوزه با ترکیب نمودن میراث‌های فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی پتانسیل‌های بالایی را در راستای برنامه‌ریزی گردشگری پایدار عرضه می‌کنند. از آن جا که کشور ایران به‌رغم وجود ژئومورفوسایت‌های متنوّع به ویژه در مناطق خشک، در زمینه‌ی ارزیابی قابلیّت این چشم‌اندازها و جنبه‌های برنامه‌ریزی آن روند پایدار و نظام‌مندی وجود ندارد. بنابراین، ارایه‌ی روش‌های ارزیابی جامع در تحقق توسعه‌ی ارزش‌های علمی،‌ فرهنگی، اقتصادی و مانند آن ضروری به نظر می‌رسد. ناحیه‌ی مرنجاب یکی از دسترس‌ترین مناطق بیابانی و کویری ایران به سبب اعتدال نسبی دما، تنوّع جاذبه‌های گردشگری، تنوّع گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی و وجود اشکال تیپیک و برجسته‎ی بیابانی و کویری، به علاوه وجود جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی از جمله مستعدترین نواحی در توسعه‌ی پایدار گردشگری است. در این مقاله تلاش شده است با به کارگیری سه مدل ژئومورفوتوریستی پرالونگ، پری یرا و رینارد و مطالعه‌ی تطبیقی آن‌ها مناسب‌ترین سایت درتحقق برنامه‌ریزی پایدار تعیین شود. نتایج نشان داد مدل‌های مورد استفاده بر دو موضوع ماهیت علمی و کاربردهای متنوّع ژئومورفوسایت‌ها با ارایه‌ی زیر معیارهای مختلف تأکید دارند. در ادامه با ارزیابی مدل‌ها بر روی سایت‌های منتخب براساس پیمایش‌های میدانی، پادگانه‌های دریاچه‌ای، برخان‌ها و تپه‌های ماسه‌ای بیش‌ترین امتیاز را از میان مدل‌های فوق با امتیازهای متفاوت به دست آوردند؛ که نشان‌‌دهنده‌ی اهمیت بیش‌تر این سایت‌ها نسبت به دیگرجاذبه‌هاست.